κλόνηση

Κίνηση του άξονα της Γης, που εκδηλώνεται ως μία από τις συνέπειες της έλξης της Σελήνης. Όπως η κίνηση της μετάπτωσης των ισημεριών έχει ως συνέπεια τη μετάθεση της τομής του ισημερινού με την εκλειπτική κατά την ανάδρομη φορά, σε περίοδο περίπου 26.000 ετών, έτσι και η τομή της τροχιάς της Σελήνης με την εκλειπτική μεταθέτει κατά την ανάδρομη επίσης φορά, αλλά σε χρονική περίοδο 18,6 ετών. Η μετάθεση αυτή προκαλεί δύο μεταβολές: την κλίση της Σελήνης και την επίδρασή της στη διόγκωση του ισημερινού της Γης. Κατά συνέπεια, ενώ ο άξονας της Γης διαγράφει σε περίπου 26.000 έτη έναν μεγάλο κώνο, που έχει την κορυφή στο κέντρο της Γης, εκτελεί συγχρόνως και μικρές ελλείψεις γύρω από τον μέσο πόλο, σε περίοδο 18,6 ετών. Η συνισταμένη των δύο αυτών κινήσεων, της μετάπτωσης και της κ., έχει ως αποτέλεσμα να διαγράφει ο άξονας της Γης μια κυκλική γραμμή, ελαφρώς κυματοειδή. Την κίνηση των κ. ανακάλυψε ο Μπράντλεϊ, το 1728.

* * *

η (Α κλόνησις) [κλονώ]

ισχυρό τράνταγμα («τῇ κλονήσει περιθραύεται τὸ ψαμμῶδες», Ιπποκρ.)

νεοελλ.

αστρον. βλ. κλόνιση.